تأثیر مس و روی بر ویژگی های رشدی، غلظت برخی عناصر معدنی و ظرفیت انتقال عناصر به دمکرده و جوشانده گیاه دارویی بالنگوی شهری(lallemantia iberica f. & c.m) کشت شده در شرایط گلخانه ای

به منظور بررسی اثر مس و روی بر صفات ریخت شناسی گیاه دارویی بالنگوی شهری، غلظت عناصر مس، روی، آهن، منگنز، فسفر و پتاسیم در ریشه و شاخساره و غلظت مس و روی در داخل دمکرده و جوشانده، یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه طراحی و اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح مس (صفر، 5 و 25 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات مس)، سه سطح روی (صفر، 10 و 50 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات روی) و برهمکنش آنها بودند. نتایج نشان داد که اثر مس و روی بر وزن خشک ریشه، کلروفیل (spad)، سطح برگ، غلظت پتاسیم و فسفر ریشه و شاخساره و غلظت آهن و منگنز ریشه معنی‎دار شد. همچنین، اثر متقابل آنها بر وزن خشک شاخساره، ارتفاع بوته و غلظت مس و روی ریشه، شاخساره، دمکرده و جوشانده و غلظت آهن و منگنز شاخساره معنی دار بود. بیشترین وزن خشک شاخساره (97/3 گرم در گلدان) و ارتفاع (02/58 سانتی متر) در تیمار ترکیبی cu5zn10 و کمترین میزان آنها (به ترتیب 1/2 گرم و 18/36 سانتی‏متر) در تیمار ترکیبی cu25zn50 به‏دست آمد. بیشترین غلظت مس، روی، آهن و منگنز ریشه (به ترتیب 85/58، 06/338، 91/3766 و 97/135 میلی گرم در کیلوگرم) در تیمار cu25zn50 حاصل شد. بیشترین غلظت مس شاخساره، دمکرده و جوشانده (به ترتیب 38/28، 49/1 و 55/4 میلی گرم در کیلوگرم) در تیمار cu25zn10 به‏دست آمد. به طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که برهمکنش منفی بین مس، روی، آهن و منگنز در سطوح بالاتر کاربرد مس و روی اتفاق افتاده است. در این مطالعه، ظرفیت انتقال زیاد مس و روی به داخل دمکرده و جوشانده به اثبات رسید. به این دلیل، و نبود استاندارد لازم برای این عناصر در گیاهان دارویی، در صورت کشت آنها در خاک‎های آلوده به عناصر مس و روی باید با احتیاط برای تهیه دمکرده و جوشانده استفاده گردند.